Lincke Zwaerd: buurt helpt kraak en kraak helpt buurt

Zwaerdecroonstraat en Snellinckstraat, Rotterdam

In een blok  dat bestond uit sociale huurwoningen in deelgemeente Delfshaven liet corporatie Woning Bedrijf Rotterdam (WBR) in september 2004 plotseling weten dat de huren opgezegd zouden worden, omdat het blok gerenoveerd zou worden en de sociale huurwoningen plaats zouden moeten maken voor dure koopwoningen. Jarenlang stond het blok op de slooplijst waardoor de onderhoudsstaat slecht was en de huurprijzen laag. Het WBR wist de helft van het blok leeg te krijgen door verhuispremies aan te bieden maar ook door regelrechte intimidatie van sociaal zwakkeren, bijvoorbeeld door middel van dreigbrieven van advocatenkantoor Nauta-Dutilh. Onderwijl verenigden de overgebleven bewoners, die niet van plan waren zich botweg opzij te laten zetten, zich in bewonersgroep ‘Raad van 11’. Zij organiseerden ludieke, creatieve en kunstzinnige acties om te protesteren tegen hun dreigende uitzetting. Het bouwproject, door WBR als ‘Snelle Croon’ betiteld, werd door de bewoners herdoopt tot `Lincke Zwaerd’. In samenspraak met een aantal bewoners werd een kraakgroep bij elkaar gebracht die de leeggekomen woningen in hergebruik zou gaan nemen. Zo zou de buurt levendig blijven en zouden de krakers een bijdrage kunnen leveren aan de protestacties van de buurtbewoners.

In 2006 werden 24 woningen in het blok opnieuw in gebruik genomen. De kraakgroep bestond uit studenten en kunstenaars. Er ontstonden vele initiatieven, zoals het wekelijkse eetcafé, de twee straatfestivals met bands, poëzie en kinderanimatie, de voordeur schilderactie en de open tuindagen, waarin bewoners en de Raad van 11 samenwerkten. Stil aan begon het bij WBR en de deelgemeente te dagen dat in het blok een bijzonder creatieve en hechte gemeenschap leefde die het karakter van de wijk bepaalde, die zou verdampen als de bewoners simpelweg ontruimd zouden worden. De Raad van 11 wist zich in een positie te manoeuvreren in de onderhandelingen  over de plannen. Een aantal krakers en bewoners ontwikkelden een plan om samen woningen aan te kopen en ecologisch te renoveren tot panden met een woongroep, werkplaatsen en een buurtatelier. Dit plan liep echter stuk op de hoge prijs die voor de panden gevraagd werd. Op dit moment zijn de renovatiewerken aan de gang. De Raad van 11 heeft weten te bedingen dat de overgebleven huurders kunnen blijven, dat hun huizen niet gesloopt, maar gerenoveerd worden en dat dit gepaard gaat met een aanvaardbare huurverhoging. De krakers uit de Snellinckstraat zijn in januari 2007 na gerechtelijke uitspraak ontruimd. De groep van de Zwaerdecroonstraat is in januari 2008 vrijwillig vertrokken. Een deel van de groep kraakt nu in Nieuw Crooswijk ter ondersteuning van het bewonersverzet tegen de gentrificatieplannen van WBR aldaar. WBR en ontwikkelaar ERA Bouw pronken nu met het gemoedelijke en kunstzinnige karakter van het Lincke Zwaerd-blok. Het succes van de verkoop overtreft alle verwachtingen en prestigieuze vastgoedonderscheidingen zijn aan het project uitgereikt.